Czym jest system endokannabinoidowy? Ludzki układ kannabinoidowy
Czym jest system endokannabinoidowy? System endokannabinoidowy to sieć składników ludzkiego ciała, które odgrywają ważną rolę w naszym wewnętrznym systemie biologicznym. Odpowiada za regulację i równowagę (homeostazę) reakcji ludzkiego organizmu na określone wyzwalacze. Wpływa na przykład na apetyt, metabolizm, zmiany odporności, komunikację komórka-komórka i wiele więcej.
Co ważniejsze, system endokannabinoidowy odgrywa kluczową rolę w fizycznym i psychicznym działaniu konopi na organizm ludzki.
To dzięki temu systemowi aktywne składniki konopi, znane jako kannabinoidy, oddziałują z układem biologicznym organizmu, a poprzez te receptory konopie wywierają korzystny wpływ na organizm.
Dlatego nazwa pochodzi od aktywnych składników: "Endo" (co oznacza wnętrze ciała) i "kannabinoid" (aktywny składnik konopi, z którym reagują receptory).
System endokannabinoidowy ma ogromny potencjał regulowania funkcjonowania ludzkiego organizmu, a zdrowy system endokannabinoidowy jest niezbędny do zrównoważenia wszystkich procesów zachodzących w organizmie.
System ten jest głównym przedmiotem badań medycznych, głównie ze względu na szeroki potencjał terapeutyczny. Chociaż lekarze i naukowcy odkryli podstawy działania tego wspaniałego systemu, wciąż wiele jego funkcji czeka na odkrycie.
Składniki układu endokannabinoidowego
System endokannabinoidowy składa się z różnych składników, które współpracują, tworząc spójny i w pełni funkcjonalny mechanizm regulujący reakcje organizmu na działanie kannabinoidów. Te komponenty obejmują:
- Receptory kannabinoidowe na powierzchni ściany komórkowej
- Endokannabinoidy
- Enzymy
Receptory kannabinoidowe
Receptory kannabinoidowe znajdują się na powierzchni komórek. Można je porównać do zamków, które działają tylko wtedy, gdy trafi do nich właściwy klucz.
Istnieje wiele rodzajów receptorów kannabinoidowych, ale dwa z nich zostały najlepiej zbadane: CB1 i CB2.
Receptory CB1 występują w dużej ilości w mózgu i rdzeniu kręgowym, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za zachowania i emocje. Znajdują się także w podwzgórzu i ciele migdałowatym, regulując apetyt, stres, lęk, nudności oraz funkcje pamięciowe.
Receptory CB2 z kolei znajdują się głównie w układzie odpornościowym i obwodowym układzie nerwowym. Po aktywacji wywołują odpowiedź immunologiczną na stan zapalny, odgrywając ważną rolę w leczeniu wielu chorób przewlekłych.
Endokannabinoidy
Endokannabinoidy to naturalnie występujące w organizmie substancje podobne do kannabinoidów roślinnych, takich jak THC, CBD, CBN. Główne endokannabinoidy to anandamid i 2-AG.
Anandamid występuje głównie w układzie nerwowym i wiąże się z receptorami CB1 i CB2, ale nie działa tak skutecznie jak 2-AG, który znajduje się w mózgu i pełni kluczową rolę w reakcji fizjologicznej organizmu.
Enzymy
Enzymy pełnią bardzo ważną rolę w układzie endokannabinoidowym, ponieważ odpowiadają za rozkład endokannabinoidów po spełnieniu ich funkcji.
Najważniejsze enzymy to:
- Hydrolaza amidu kwasu tłuszczowego (FAAH) – rozkłada anandamid
- Monoacyloglicerol lipaza (MAGL) – rozkłada 2-AG
Zapewniają one, że endokannabinoidy są aktywne tylko wtedy, gdy są potrzebne, a następnie zostają rozłożone, aby uniknąć ich nadmiernej obecności w organizmie.
Dlaczego kannabinoidy mają wpływ na organizm ludzki?
Kannabinoidy, takie jak THC i CBD, oddziałują z układem endokannabinoidowym, ponieważ nasz organizm posiada receptory, które na nie reagują.
THC aktywuje receptory CB1 i CB2, wywołując efekty psychoaktywne oraz lecznicze. CBD natomiast nie wiąże się bezpośrednio z tymi receptorami, ale wpływa na działanie enzymu FAAH, zwiększając poziom anandamidu, co może tłumaczyć jego właściwości przeciwlękowe.
System endokannabinoidowy w medycynie
Ze względu na jego wpływ na organizm, system endokannabinoidowy ma duże znaczenie w leczeniu wielu chorób. Obecnie badane są dwa podejścia do jego wykorzystania:
- Kannabinoidy pochodzenia roślinnego, np. marihuana lecznicza
- Syntetyczne kannabinoidy, stworzone w laboratoriach
Marihuana medyczna wykazuje działanie terapeutyczne w przypadku przewlekłego bólu, padaczki, nudności, stwardnienia rozsianego i chorób neurodegeneracyjnych.
Syntetyczne kannabinoidy, takie jak marinol, stosowane są w leczeniu utraty apetytu i bólu u pacjentów z nowotworami czy AIDS. Jednak ich działanie nie zawsze jest tak skuteczne jak naturalnych substancji zawartych w konopiach.
Funkcje systemu endokannabinoidowego
Układ endokannabinoidowy reguluje wiele funkcji organizmu, w tym:
- Apetyt
- Funkcje układu odpornościowego
- Metabolizm
- Sen
- Pamięć i nastrój
- Reakcje na ból i stany zapalne
Badania sugerują, że system endokannabinoidowy odgrywa kluczową rolę w homeostazie, czyli utrzymaniu równowagi organizmu.
Podsumowanie
Odkrycie systemu endokannabinoidowego to jedno z najważniejszych osiągnięć w medycynie. Wciąż mamy wiele do odkrycia, ale już teraz wiadomo, że ma on ogromny wpływ na zdrowie i leczenie wielu chorób.
Konopie zawierają ponad 80 kannabinoidów, które mogą oddziaływać na nasz organizm. Dalsze badania pomogą lepiej zrozumieć ich terapeutyczne właściwości.