Tarczyca: funkcja i choroby

---

Co to jest tarczyca i jak działa?

Tarczyca znajduje się w przedniej części szyi tuż pod skórą i ma kształt motyla. W układzie hormonalnym gruczoł ten odgrywa kluczową rolę w regulowaniu różnych ważnych funkcji organizmu poprzez syntezę i wydzielanie pewnych hormonów.

Jego główną funkcją jest nadzorowanie metabolizmu, skomplikowanego mechanizmu, za pomocą którego organizm przekształca spożyty pokarm w energię. Energia ta jest siłą życiową, która zasila każdą komórkę ciała.

Dysfunkcja tarczycy może wpływać na samopoczucie całego organizmu.

Czym jest układ hormonalny?

Układ hormonalny to sieć kilku gruczołów, które produkują i wydzielają hormony.

Gruczoł to narząd, który wytwarza jedną lub więcej substancji, np. hormony, soki trawienne, pot lub łzy. Gruczoły dokrewne uwalniają hormony bezpośrednio do krwiobiegu.

Hormony to substancje chemiczne, które koordynują różne funkcje w organizmie poprzez wysyłanie wiadomości przez krew do narządów, skóry, mięśni i innych tkanek. Sygnały te informują organizm, co ma robić i kiedy.

Układ hormonalny składa się z następujących narządów i gruczołów:

• Podwzgórze
• Przysadka mózgowa
• Tarczyca
• Przytarczyce
• Nadnercza
• Szyszynka
• Trzustka
• Jajniki
• Jądra

Gdzie znajduje się tarczyca?

Tarczyca znajduje się w przedniej części szyi, tuż poniżej tchawicy. Jej charakterystyczny kształt przypomina motyla, ze smukłą częścią centralną i dwoma dużymi skrzydłami rozciągającymi się po obu stronach szyi. Z reguły zdrowa tarczyca pozostaje zewnętrznie niepozorna i nie pozostawia rozpoznawalnego guzka na powierzchni szyi, ani nie można jej wyczuć po umieszczeniu palca z przodu szyi.

Z czego zbudowana jest tarczyca?

Tarczyca składa się z dwóch głównych elementów: sparowanych płatów, które tworzą dwie połówki, oraz centralnej części, zwanej cieśnią tarczycy, która łączy te płaty.

Tarczyca jest narządem endokrynnym odpowiedzialnym za produkcję i wydzielanie hormonów, które odgrywają ważną rolę w organizmie:

1. Tyroksyna (T4): Jest to najważniejszy hormon syntetyzowany i uwalniany przez tarczycę. Odgrywa kluczową rolę w regulacji metabolizmu, czyli procesu, w którym organizm przekształca żywność w energię. Tyroksyna zawiera również jod.
2. Trójjodotyronina (T3): Trójjodotyronina jest niezbędna do regulacji metabolizmu i utrzymania równowagi energetycznej w organizmie. Podobnie jak tyroksyna, zawiera atomy jodu, ale ma wyższą aktywność biologiczną.
3. Odwrócona trójjodotyronina (rT3): W przeciwieństwie do aktywnej T3, odwrotna trójjodotyronina nie wykazuje aktywności biologicznej w organizmie i nie jest zaangażowana w regulację metaboliczną ani równowagę energetyczną. Zakłada się, że rT3 wywiera hamujący wpływ na tarczycę.

Do produkcji hormonów tarczycy gruczoł tarczycy potrzebuje jodu, pierwiastka występującego w żywności (zwykle jodowanej soli kuchennej) i wodzie. Tarczyca wchłania jod i przekształca go w hormony tarczycy.

Hormony tarczycy wpływają na następujące funkcje organizmu:

• Metabolizm
• Tętno
• Oddychanie
• Trawienie
• Temperatura ciała
• Rozwój mózgu
• Aktywność umysłowa
• Jakość skóry i kości
• Płodność

Tarczyca i jej hormony wpływają na praktycznie każdy narząd w organizmie:

• Układ sercowo-naczyniowy: Tarczyca odgrywa centralną rolę w regulacji rzutu serca, tętna oraz siły i szybkości skurczów serca, z których wszystkie są ważnymi częściami układu krążenia.
• Układ nerwowy: Gdy tarczyca działa nieprawidłowo, mogą wystąpić objawy wpływające na układ nerwowy, takie jak drętwienie, mrowienie, ból lub pieczenie w dotkniętych obszarach ciała. Ponadto niedoczynność tarczycy może prowadzić do depresji, podczas gdy nadczynność tarczycy może powodować niepokój.
• Układ trawienny: Tarczyca bierze udział w regulacji motoryki przewodu pokarmowego, która określa sposób przemieszczania się pokarmu przez przewód pokarmowy.
• Narządy rozrodcze: Zaburzenia czynności tarczycy mogą prowadzić do nieregularnych cykli miesiączkowych i problemów z płodnością, a także wpływać na układ rozrodczy.

Właściwa pielęgnacja tarczycy

Najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić, aby utrzymać tarczycę w zdrowiu, jest dostarczenie wystarczającej ilości jodu w diecie. Tarczyca potrzebuje jodu do produkcji hormonów tarczycy. Dobrą wiadomością jest to, że większość ludzi otrzymuje odpowiednie ilości jodu poprzez jodowaną sól kuchenną i żywność wzbogaconą jodem.

Inne pokarmy bogate w jod obejmują

• Ser
• Mleko krowie
• Jaja
• Jogurt
• Ryby morskie
• Skorupiaki i mięczaki
• Wodorosty
• Mleko sojowe
• Sos sojowy

Ważne jest jednak, aby nie spożywać zbyt dużej ilości jodu, ponieważ może to prowadzić do problemów. Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia tarczycy, nie bój się porozmawiać z lekarzem.

Jakie choroby tarczycy są znane?

Kobiety są około 5 do 8 razy bardziej narażone na choroby tarczycy niż mężczyźni.

Cztery najważniejsze choroby tarczycy to:

1. Niedoczynność tarczycy (niedoczynność tarczycy).

Występuje, gdy tarczyca nie wytwarza i nie uwalnia wystarczającej ilości hormonów tarczycy. Prowadzi to do spowolnienia metabolizmu. Jest to stosunkowo powszechne schorzenie.

Przyczyny niedoczynności tarczycy obejmują na przykład:

• Choroba Hashimoto, choroba autoimmunologiczna.
• Zapalenie tarczycy (zapalenie gruczołu tarczycy)
• Niedobór jodu
• Niefunkcjonująca tarczyca (gdy tarczyca nie funkcjonuje prawidłowo od urodzenia)

2. Nadczynność tarczycy (nadczynność tarczycy)

Nadczynność tarczycy (nadczynność tarczycy) występuje, gdy tarczyca produkuje i uwalnia więcej hormonów tarczycy niż potrzebuje organizm. Powoduje to przyspieszenie niektórych aspektów metabolizmu.

Przyczyny nadczynności tarczycy obejmują:

• Choroba Gravesa-Basedowa, choroby autoimmunologiczne.
• Guzki na tarczycy
• Zapalenie tarczycy (zapalenie gruczołu tarczowego)
• Poporodowe zapalenie tarczycy (zapalenie tarczycy występujące po porodzie)
• Nadmiar jodu we krwi spowodowany dietą i/lub lekami
• Łagodny guz przysadki mózgowej 

3. Powiększenie tarczycy

Jest to dość powszechny stan, który ma różne przyczyny w zależności od typu.

Wole proste (wole = powiększenie tarczycy): Wole to występuje, gdy tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów, aby zaspokoić potrzeby organizmu. Tarczyca próbuje zrekompensować ten niedobór poprzez powiększenie.

Wole endemiczne: Wole endemiczne występuje u osób, które nie otrzymują wystarczającej ilości jodu w diecie (jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy).

Wole sporadyczne: W większości przypadków wole sporadyczne nie ma znanej przyczyny. W niektórych przypadkach mogą być spowodowane przez niektóre leki, takie jak lit.

4. Rak tarczycy

Rak tarczycy to nowotwór, który rozwija się w tkankach tarczycy. Większość przypadków raka tarczycy jest uleczalna.

Jakie są pierwsze oznaki problemów z tarczycą?

Tarczyca odgrywa ważną rolę w niektórych układach i procesach organizmu, takich jak tętno, metabolizm i regulacja temperatury. Dlatego należy uważać na pewne objawy, które mogą wskazywać na chorobę tarczycy, w tym

• Wolne lub szybkie bicie serca
• Niewyjaśniona utrata lub przyrost masy ciała
• Trudności w tolerowaniu zimna lub ciepła
• Depresja lub niepokój
• Nieregularne miesiączki

Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, należy porozmawiać z lekarzem o wykonaniu badania krwi w celu sprawdzenia czynności tarczycy.

Badanie tarczycy

Badanie krwi mierzące poziom hormonu tyreotropowego (TSH). Jest to badanie przesiewowe zarówno w kierunku niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy. Niektóre prywatne laboratoria oferują wyniki w ciągu kilku godzin.

Ogólnie rzecz biorąc, normalny zakres dla badania krwi TSH wynosi od 0,5 do 5,0 mIU/L (milliunitów na litr). Jednak wartość ta może się różnić w zależności od laboratorium i w zależności od pewnych czynników, takich jak ciąża i wiek.

Lekarz może również sprawdzić poziom T4 i T3 (hormonów tarczycy) we krwi.

Jeśli wyniki badania są nieprawidłowe, lekarz może zasugerować wykonanie badania obrazowego, takiego jak scyntygrafia tarczycy, w którym wykorzystuje się niewielką ilość bezpiecznego materiału radioaktywnego w celu uzyskania obrazu tarczycy, lub badanie ultrasonograficzne tarczycy.

Jak leczy się choroby tarczycy?

Istnieją różne opcje leczenia chorób tarczycy, w zależności od rodzaju choroby i jej nasilenia. Trzy główne opcje leczenia to:

Leki na tarczycę

Leki na tarczycę: Leki te blokują zdolność tarczycy do produkcji hormonów. Lekarze mogą przepisać je w przypadku nadczynności tarczycy.

Beta-blokery: leki te pomagają leczyć objawy nadczynności tarczycy, takie jak szybkie bicie serca, ale nie leczą samej choroby tarczycy.

Radioaktywny jod: Lek ten uszkadza komórki tarczycy i ostatecznie prowadzi do jej zniszczenia. Jest to opcja leczenia nadczynności tarczycy i raka tarczycy.

Leki hormonalne tarczycy: Leki te są syntetyczną formą hormonu tarczycy stosowaną w leczeniu niedoczynności tarczycy. Osoby, które przeszły tyreoidektomię lub których tarczyca przestała działać po wstrzyknięciu radioaktywnego jodu, zwykle muszą przyjmować te leki do końca życia.

Chirurgia

Najczęstszym zabiegiem chirurgicznym związanym z chorobami tarczycy jest tyreoidektomia. Tyroidektomia to chirurgiczne usunięcie całej tarczycy. Tyroidektomia jest jedną z opcji leczenia chorób tarczycy i jest pierwszym wyborem w przypadku raka tarczycy.

Inną opcją chirurgiczną jest lobektomia, podczas której usuwana jest tylko część tarczycy.

Radioterapia i chemioterapia

Opcje leczenia raka tarczycy obejmują radioterapię i/lub chemioterapię. Obie terapie niszczą komórki nowotworowe i zapobiegają ich wzrostowi. W większości przypadków raka tarczycy radioterapia lub chemioterapia nie są konieczne.

Czy można żyć bez tarczycy?

Tak, można żyć bez tarczycy.

Konieczne będzie jednak przyjmowanie suplementów hormonalnych do końca życia, aby zachować zdrowie i uniknąć niektórych skutków ubocznych i objawów. Usunięcie tarczycy, zwane tyreoidektomią, jest powszechnym zabiegiem chirurgicznym, który może leczyć niektóre choroby tarczycy.

Jakie są czynniki ryzyka chorób tarczycy?

Choroby tarczycy są powszechne i mogą dotknąć każdego w każdym wieku. Jednak niektóre czynniki zwiększają ryzyko rozwoju choroby tarczycy, takie jak

• Choroby tarczycy w wywiadzie rodzinnym.
• Choroby autoimmunologiczne, takie jak cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń.
• Przyjmowanie leków o wysokiej zawartości jodu.

Jak CBD wpływa na tarczycę?

CBD ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, które mogą być korzystne dla zdrowia tarczycy.

Badania sugerują, że olej CBD może pomóc regulować poziom hormonów tarczycy w organizmie i łagodzić objawy związane z niektórymi chorobami tarczycy. Badanie z 2015 roku wykazało znaczne stężenie receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2 w tarczycy. Nie ma jednak jeszcze badań, które jasno wykazałyby, że CBD bezpośrednio wpływa na funkcjonowanie tarczycy.

CBD wchodzi w interakcje z układem endokannabinoidowym (ECS), rozległą siecią wyspecjalizowanych receptorów w całym ciele, która pomaga organizmowi utrzymać homeostazę (równowagę). ECS odgrywa rolę w regulacji ważnych funkcji organizmu, w tym apetytu, nastroju, pamięci, płodności, temperatury ciała, odpowiedzi immunologicznej i odczuwania bólu.

Jeśli chodzi o to, w jaki sposób CBD może pomóc w objawach związanych z chorobą tarczycy, może to obejmować:

• Przyrost masy ciała
• Stan zapalny
• Ból
• Problemy skórne
• Lęk i depresja
• Bezsenność
• Zmęczenie

Ogólnie rzecz biorąc, CBD jest zalecane w przypadku zaburzeń równowagi hormonalnej.

Ponadto CBD ma bardzo niewiele skutków ubocznych, więc zdecydowanie warto włączyć ten suplement do prawidłowego leczenia tarczycy.

---

Autor artykułu: